DAP TESLİM ŞEKLİ (DELİVERED AT PLACE)
DAP teslim şekli, satıcının malları belirlenen varış noktasına getirerek taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bıraktığı teslim şeklidir. DAP teslim şeklinde sigorta ise alıcıya veya satıcıya ait değildir. Sigortanın kime ait olacağı sözleşmeyle kararlaştırılır. Çünkü bu teslim şeklinde sigorta zorunluluğu yoktur. Ayrıca bu teslim şeklinde alıcının ve satıcının sorumlulukları da İNCOTERMS kurallarına göre belirlenir.
Yazımızda DAP teslim şekline dair tüm bu hususlar ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
DAP TESLİM ŞEKLİ NEDİR?
DAP teslim şekli, satıcının malları varış noktasında boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakarak devrettiği teslim şeklidir. Bu teslim şeklinde satıcının malları belirlenen yere ulaştırması yeterlidir ve malları boşaltma yükümlülüğü yoktur. Dolayısıyla DAP teslim şekli uygulamada “belirlenen yerde teslim” olarak da bilinir.
DAP teslim şeklinde satıcı taraf, malların taşınması için taşıyıcı ile taşıma sözleşmesi yapar. Dolayısıyla bu teslim şeklinde taşıma sözleşmesi ve masraflarını da satıcı ödeyecektir. Ayrıca satıcı, ihracat işlemleri için gümrükleme işlemlerini tamamlar.
Mallar varış noktasına ulaşıncaya kadar oluşabilecek hasar ve masraflar satıcıya aittir. Mallar alıcıya teslim edildiğinde bu sorumluluk kalkar.
DİKKAT: Önemle belirtmek gerekir ki malların ithalat işlemleri için yapılacak gümrükleme işlemlerini alıcının yapması gerekir.
Tüm dış ticaret teslim şekillerinin açıklandığı yazımız için tıklayabilirsiniz: “ihracat teslim şekilleri (incoterms teslim şekilleri)”
DAP TESLİM ŞEKLİ ÖZELLİKLERİ
DAP teslim şekli özellikleri şunlardır:
- Malların ambalajlama, işaretleme veya kontrollerini satıcı yapar,
- Malların çıkış gümrüğündeki işlemlerini satıcı yapar,
- Malların yükleme işlemlerini satıcı yapar,
- Malların iç ve asıl taşıma işlemlerini satıcı yapar,
- Malların varış yerindeki gümrük ve vergi işlemlerini alıcı yapar,
- Malların varış yerinde boşaltılması işlemlerini alıcı yapar,
- Mallar Deniz, Kara, Hava veya Demiryolu ile taşınabilir.
DİKKAT: Söz konusu teslimat türünün, navlun sözleşmesinin veya ithalat ya da ihracat sözleşmelerinin hazırlanması için hukuki destek almakta fayda vardır. Aksi halde ticari ilişkide öngörülemeyen sorunlar çıkarak teslimat gecikebilir veya hasar görebilir. Ayrıca ileride doğabilecek uyuşmazlıklarda yine bu sözleşmeler esas alınarak yargılama yapılır. Bu anlamda alanında uzman bir deniz ticareti avukatına danışılması faydalı olacaktır.
DAP TESLİM ŞEKLİNDE SATICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
DAP teslim şeklinde satıcının yükümlülükleri şunlardır:
- Sözleşme konusu malların ve gerekli belgelerin hazırlanması,
- Malların ambalajlama, işaretleme veya kontrollerini gerçekleştirmek,
- Malların cinsi açısından gerekiyorsa ölçüm ya da tartma gibi işlemlerle malları işaretlemek,
- Sözleşmede kararlaştırılan varış noktasına malları götürmek ve mallar boşaltılmadan alıcıya teslim etmek,
- Seyir süresince mallar üzerindeki hasarı üstlenmek,
- Masraflar kendisine ait olmak üzere, malların taşınması için taşıyıcı ile taşıma sözleşmesi yapmak,
- Taşıma veya teslim ile ilgili belgeleri hazırlamak ve taşıma süreci ile alakalı olarak belgeleri alıcı ile paylaşmak,
- İhracat yapılmasına olanak sağlayan izinleri almak,
- İhracat yapılacak ülkenin kanunlarına uygun şekilde gerekli işlemleri yapmak ve masraflarını üstlenmek,
- Malların varış noktasına ulaşıncaya kadarki tüm masraflarını üstlenmek,
- Alıcının varış noktasında hazır bulunması ve malları teslim alması için alıcıya gerekli bildirimleri yapmak.
DAP TESLİM ŞEKLİNDE ALICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
DAP teslim şeklinde alıcının yükümlülükleri şunlardır:
- Sözleşmede belirtilmiş olan mal bedelini satıcıya ödemek,
- Sözleşmede kararlaştırılan gün ve varış noktasında malları taşıyıcıdan teslim almak,
- Mallar araçtan boşaltılmadan varış noktasına ulaştığı andan itibaren hasar sorumluluğunu üstlenmek,
- Satıcının taşıma belgesini kabul etmek,
- Satıcının talebi üzerine, ihracat belgelerini satıcıya sunmak,
- İthalat izinlerini almak, ithalat yapacak ülkenin kanunlarına uygun işlemleri tamamlamak ve bunlara ilişkin masraflarını karşılamak,
- Malların varış noktasına gelmesinden itibaren boşaltma dahil tüm masrafları üstlenmek.
DAP TESLİM ŞEKLİNDE SİGORTA
Dap teslim şeklinde sigorta alıcıya veya satıcıya ait değildir. Yani DAP teslim şeklinde sigorta alıcı ve satıcının anlaşmasıyla belirlenir. Bu şekilde taraflardan biri sigorta yapmayı üstlenebilir. Çünkü bu teslim şeklinde sigorta zorunluluğu yoktur.
DAP NASIL HESAPLANIR
DAP teslim şeklinde fiyat hesaplaması, malın maliyeti, paketleme, yükleme masrafları, iç nakliye, gümrük masrafları ve kar payı gibi kalemler üzerinden yapılır.
Bu teslim şeklinde fiyat hesaplamasında yukarıda belirtilen masraflar toplanarak tahmini bir bedel öngörülebilir. Ancak tüm bu hususların net hesabının yapılabilmesi için sözleşme şartları incelenmelidir.
DIŞ TİCARET TESLİM ŞEKLİ SÖZLEŞMESİ VE AVUKATIN ÖNEMİ
Ticari ilişkilerde teslim şekli belirlenmesiyle, tek başına alıcı ve satıcı arasında sözleşme kurulmuş olmaz. Çünkü teslim şekilleri temel olarak teslimata ilişkin malların taşınması, teslimi gibi aşamalarda, tarafların sorumluluklarının ve yapılan işlemlerin maliyetlerini kimin üstleneceğini ifade etmektedir. Geri kalan konular hakkında teslim şeklinin dışında belirlemeler yapılması gerekir.
Bu bağlamda ticari ilişkiye uygun bir ihracat veya ithalat sözleşmesinin düzenlenmesi ve bu sözleşmeye uygun bir teslim şeklinin belirlenmesi gerekir. Aksi halde ticari ilişkinin sürdürülmesinde anlaşmazlıklar ortaya çıkabileceği gibi uyuşmazlık halinde durum mahkemelere taşınarak ticari zararlar ortaya çıkabilir.
Tüm bu hususlardan anlaşılacağı üzere ticari faaliyetlerin düzenlenmesi, sözleşmelerin hazırlanması ve gerekli diğer usuli işlemlerin eksiksiz yapılabilmesi için alanında uzman bir ticaret hukuku avukatına danışılması önerilir.
SONUÇ
Dış ticaret teslim şekilleri, ticari sözleşmede teslimatın nasıl, ne şekilde ve masrafları kime ait olacak şekilde yapılacağına dair düzenlemedir. Bu düzenlemede tarafların hak ve yükümlülükleri, ticari anlaşmanın sınırları gibi çeşitli unsurlar belirlenir. Söz konusu hususların belirlenmesi açısından alanında uzman bir ticaret hukuku avukatına danışılması önerilir.