EXW TESLİM ŞEKLİ (EX WORKS)

EXW teslim şekli, satıcının malları kendi işyerinde veya işyeri, fabrika veya depo gibi ismen belirlenmiş farklı bir yerde alıcıya teslim ettiği teslimat türüdür. EXW teslim şeklinde sigorta alıcıya veya satıcıya ait değildir. Çünkü bu teslim şeklinde sigorta zorunluluğu yoktur. Ancak uygulamada genellikle alıcı tarafından sigorta yaptırıldığı görülür. Ayrıca bu teslim şeklinde alıcının ve satıcının sorumlulukları da İNCOTERMS kurallarına göre belirlenir.

Yazımızda EXW teslim şekline dair tüm bu hususlar ayrıntılı olarak açıklanmıştır..

EXW TESLİM ŞEKLİ NEDİR?

EXW teslim şekli, satıcının malları kendi mahallinde ya da işyeri, fabrika, depo gibi ismen belirlenmiş başka bir yerde alıcıya devrettiği teslim şeklidir. Malların teslimi ile mala ilişkin hasar ve risk sorumluluğu da alıcıya geçmiş olur. Dolayısıyla EXW teslim şekli uygulamada “işyerinde teslim veya ticari işletmede teslim” olarak da bilinir.

EXW Teslim Şeklinin Dezavantajları Şunlardır:

  • EXW teslim şekli temel olarak satıcının en az sorumluluk aldığı teslim şekli türüdür. Dolayısıyla eğer paketlenmiş veya satışa hazır birtakım malların teslim edilmesi için satıcı açısından en tercih edilebilir yöntemdir. Ancak, bu yöntem uygulamada pek tercih edilmemektedir. Çünkü mallar satıcıda bulunurken ihracat ve yükleme işlemlerini de satıcının sağlaması daha kolay olmasına karşın sorumluluk alıcıya yüklenmektedir.
  • EXW teslim şeklinde alıcı taraf tüm iç-dış taşıma, ihracat ve ithalat gümrükleme işlemlerini kendisi yapar. Dolayısıyla bu teslim şeklinde alıcının yerel bir alıcı ile arasında pek fark kalmamaktadır.
  • Ayrıca, satıcı taraf genellikle ülkelerin gümrük işlemlerini daha iyi bilmektedir. Buna karşın bu işlemleri iyi bilmeyen alıcı taraf gümrük işlemlerini tamamlamak durumunda kalmaktadır. Dolayısıyla teslimatta veya sonrasında sorunlar çıkma ihtimali yüksektir. Bu çerçevede bu tür taşıma işi yapacak olan tarafların daha farklı bir teslim şekli seçmeleri önerilir.

Tüm dış ticaret teslim şekillerinin açıklandığı yazımız için tıklayabilirsiniz: “ihracat teslim şekilleri (incoterms teslim şekilleri)”

EXW TESLİM ŞEKLİ ÖZELLİKLERİ

EXW teslim şekli özellikleri şunlardır:

  • Malların ambalajlama, işaretleme veya kontrollerini satıcı yapar,
  • Malların çıkış gümrüğündeki işlemlerini alıcı yapar,
  • Malların yükleme işlemlerini alıcı (ithalatçı) yapar,
  • Malların iç taşımasını ve asıl (ana) taşımasını alıcı yapar,
  • Malların varış yerindeki gümrük, vergi işlemleri ve bunlara ilişkin ödemeleri alıcı yapar,
  • Malların varış yerinde boşaltılması işlemlerini alıcı yapar,
  • Mallar deniz, kara, hava ve demiryolu ile taşınabilir.

EXW teslim şeklinde kanunlarla birlikte uygulamada gelişen bazı haller vardır. Bu haller dikkate alınarak işlem yapılmasında fayda vardır: 

  • Uygulamada, EXW fiyat ibaresi ihracatçılar tarafından başlangıç teklif fiyatı verilirken sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak diğer tüm İncoterms yani teslim şekli fiyatları ise EXW fiyatın üzerine diğer masraflar da eklenerek hesaplanır.
  • EXW teslim şeklinde satıcı taraf malı firmada teslim eder ve ihracat gümrük işlemlerine karışmaz. Ancak uygulamada bu işlemleri yapmak için satıcılar gümrük müşaviri kullanır. Dolayısıyla gümrük müşlavirleri ve gümrük işlemleri için yapılan masraflarını ayrıca faturalandırır. Eğer ayrıca faturlandırma yapmazsa, asıl faturaya ayrıca bir satır kullanarak ekler.
  • EXW teslim şekli sözleşmeye yazılırken, “EXW (Belirlenen Teslim Noktasında Teslim) İNCOTERMS 2020” şeklinde yazılmalıdır. Ayrıca, sözleşmede terimin yanına da teslimatın yapılacağı işyeri açık olarak belirtilmelidir.

DİKKAT: Söz konusu teslimat türünün, navlun sözleşmesinin veya ithalat ya da ihracat sözleşmelerinin hazırlanması için hukuki destek almakta fayda vardır. Aksi halde ticari ilişkide öngörülemeyen sorunlar çıkarak teslimat gecikebilir veya hasar görebilir. Ayrıca ileride doğabilecek uyuşmazlıklarda yine bu sözleşmeler esas alınarak yargılama yapılır. Bu anlamda alanında uzman bir deniz ticareti avukatına danışılması faydalı olacaktır.

EXW TESLİM ŞEKLİNDE SATICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

EXW teslim şeklinde satıcının yükümlülükleri şunlardır:

  • Sözleşme konusu malların ve gerekli belgelerin hazırlanması (belgeler fiziki ya da dijital olarak hazırlanabilir),
  • Sözleşme konusu malların hazırlanması, kontrol edilmesi, ölçülmesi, tartılması, işaretlenmesi ve bunlara ilişkin masrafların ödenmesi,
  • Sözleşmede belirlenen sürede, kendi işyerinde veya belirtilen başka bir yerde, malların alıcıya teslimi, 
  • Fatura veya çeki listesi gibi gerekli belgelerin hazırlanması,
  • Alıcının gümrük müşavirine veya nakliye firmasına, malların tanımları, kap, adet, kilo, paket, istif şekli gibi bilgileri vermek,
  • Malların taşınması için alıcı bir taşıyıcı ile taşıma sözleşmesi yapacaksa ve buna ilişkin bilgi ve belgeleri alıcıya sunmak,
  • Eğer alıcı bir sigorta sözleşmesi yapacaksa, bu sözleşme için gerekli bilgi ve belgelerin alıcıya verilmesi,
  • Alıcının ihracat yapılması için ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeleri alıcıya sunmak,
  • Alıcının malları gemiden teslim alması için, alıcıya bildirimde bulunulması.

EXW TESLİM ŞEKLİNDE ALICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

EXW teslim şeklinde alıcının yükümlülükleri şunlardır:

  • Sözleşmede belirtilen mal bedelinin satıcıya ödenmesi,
  • Sözleşmede belirtilen yere mallar ulaştığında malların teslim alınması,
  • Gerek duyulması halinde malları sigorta ettirme ve sigorta sözleşmesi imzalamak,
  • Satıcının malları teslim ettikten sonra düzenlediği teslim belgesini almak,
  • Mallar alıcıya bırakıldıktan sonraki işlemler için masrafları üstlenmek
  • İhracata ilişkin gerekli izinleri almak, ihracat işlemlerini yapmak ve bunlara ilişkin masrafları üstlenmek,
  • Satıcın malları teslim edebilmesi için teslimat yapılacak yeri ve saati önceden satıcıya bildirmek.

EXW NASIL HESAPLANIR

EXW teslim şeklinde fiyat hesaplaması, malın maliyeti, paketleme, işaretleme, ve kar payı gibi kriterler üzerinden yapılır.

EXW teslimat şekli fiyat hesaplamasında yukarıda belirtilen masraflar toplanarak tahmini bir bedel öngörülebilir. Ancak tüm bu hususların net hesabının yapılabilmesi için sözleşme şartları incelenmelidir.

EXW TESLİM ŞEKLİNDE SİGORTA

EXW teslim şeklinde sigorta alıcıya veya satıcıya ait değildir. Çünkü bu teslim şeklinde sigorta zorunluluğu yoktur. Ancak, alıcı ve satıcının anlaşmasıyla sigortayı kimin yaptıracağı belirlenebilir.

Uygulamada ise genellikle alıcı tarafından sigorta yaptırıldığı görülür.

EXW TESLİM ŞEKLİ SÖZLEŞMESİ VE AVUKATIN ÖNEMİ

Ticari ilişkilerde teslim şekli belirlenmesiyle, tek başına alıcı ve satıcı arasında sözleşme kurulmuş olmaz. Çünkü teslim şekilleri temel olarak teslimata ilişkin malların taşınması, teslimi gibi aşamalarda, tarafların sorumluluklarının ve yapılan işlemlerin maliyetlerini kimin üstleneceğini ifade etmektedir. Geri kalan konular hakkında teslim şeklinin dışında belirlemeler yapılması gerekir.

Bu bağlamda ticari ilişkiye uygun bir ihracat veya ithalat sözleşmesinin düzenlenmesi ve bu sözleşmeye uygun bir teslim şeklinin belirlenmesi gerekir. Aksi halde ticari ilişkinin sürdürülmesinde anlaşmazlıklar ortaya çıkabileceği gibi uyuşmazlık halinde durum mahkemelere taşınarak ticari zararlar ortaya çıkabilir.

Tüm bu hususlardan anlaşılacağı üzere ticari faaliyetlerin düzenlenmesi, sözleşmelerin hazırlanması ve gerekli diğer usuli işlemlerin eksiksiz yapılabilmesi için alanında uzman bir ticaret hukuku avukatına danışılması önerilir.

SONUÇ

EXW teslimat şekli, ticari sözleşmede teslimatın nasıl, ne şekilde ve masrafları kime ait olacak şekilde yapılacağına dair düzenlemedir. Bu düzenlemede tarafların hak ve yükümlülükleri, ticari anlaşmanın sınırları gibi çeşitli unsurlar belirlenir. Söz konusu hususların belirlenmesi açısından alanında uzman bir ticaret hukuku avukatına danışılması önerilir.

.