TURKUAZ KART

Turkuaz kart, sahibi olan yabancıya Türkiye’de süresiz çalışma ve ikamet hakkı veren, yakınına ise ikamet izni veren belgedir. Bu kart sayesinde kart sahibi yabancının eşi ve çocukları da ikamet izni hakkı kazanır.

Turkuaz kartın nasıl alınacağına dair tüm ayrıntılar yazımızda açıklanmıştır.

Turkuaz Kart Nedir?

Turkuaz kart, yabancıya Türkiye’de süresiz çalışma ve ikamet hakkı veren resmi belgedir. Yabancının eşi ve çocukları da bu şekilde ikamet izni hakkı kazanır.

Turkuaz kart alan yabancılar şu hakları elde ederler:

  • Süresiz çalışma ve ikamet hakkı sahibi olur,

  • Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara yönelik işlemlerde, doğrudan Türk vatandaşı gibi yapabilirler,

  • Turkuaz Kart sahibi yabancı ve yakını, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması ve geçiş süresi kaydının kaldırılması şartıyla Bakanlıkça teklif edilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanabilir.

  • Türkiye’de askerlikten muaf olurlar.

Turkuaz kart alan yabancıların yapamayacakları işlemler şunlardır:

  • Seçme ve seçilme hakları yoktur,

  • Kamu görevlerine girme hakları yoktur,

  • Özel olarak kanunlarımızda Türk vatandaşı olma şartı aranan işlemleri yapamazlar.

Turkuaz Kart Sahibi Yakını Kartı Nedir? Nasıl Alınır?

Turkuaz kart sahibi yakını kartı, turkuaz kart alan kişinin, eşi ve çocuklarının alabileceği karttır. Yabancı turkuaz kart aldığında, eşi ve çocukları için de bu kart düzenlenir. Bu kart sayesinde yabancı kişinin eşi ve çocukları da ikamet hakkı sahibi olurlar.

Turkuaz Kart Kimlere Verilir?

Turkuaz kart şu kişilere verilir:

  • Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen kişi ya da kişilere,

  • Yüksek nitelikli yatırımcı sayılanlara,

  • Uluslararası düzeyde Türkiye açısından stratejik öneme sahip çalışma yapan bilim insanı veya araştırmacılara,

  • Kültürel, sanatsal ya da sportif açıdan uluslararası başarı sahiplerine,

  • Türkiye menfaatine ve tanıtılması yönünde uluslararası faaliyetlerde bulunanlara.

Nitelikli işgücü olarak değerlendirilmekten kastedilen, eğitim seviyesi, mesleki faaliyetleri, bilimsel çalışmaları itibariyle yabancının kaliteli bir iş icra etmesidir. Örneğin bir şirket veya sanayi kolunda alanında uzman olmak buna bir örnektir.

Yüksek nitelikli yatırımcı olmaktan kastedilen, yatırımlar, ihracat seviyesi, yapılacak yatırımın istihdam sağlanması, bilimsel ya da teknolojik gelişmelere katkı yapılması gibi büyük olumlu fayda sağlanmasıdır.

Uluslararası düzeyde çalışma yapan bilim insanı veya araştırmacı olmaktan kastedilen, bilim ya da teknoloji alanında Türkiye menfaati açısından stratejik öenme sahip çalışmalarda bulunmaktır.

Türkiye menfaatine ve tanıtılması yönünde uluslararası faaliyetlerde bulunulmasından kastedilen, ülkemizin ya da daha geniş çerçevede Türk kültürünün tanınmasında katkı sağlayan faaliyetler icra edilmesidir.

Turkuaz Kart Şartları

Turkuaz kart şartları şunlardır:

  • Uluslararası işgücü politikasına uygun kişilerden olmak,

  • Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca görülen yabancılardan olmamak,

  • Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olmamak,

  • Yalnızca Türk vatandaşlarının yapabileceği iş ve meslekler dışında başvuru yapmış olmak,

  • İstihdama ilişkin gerekçenin yeterli görülmesi,

  • Turkuaz Kart Yönetmeliğinin 5.maddesinde sayılan kişilerden olmak.

Turkuaz Kart Nasıl Alınır?

Turkuaz kart gerekli belgelerle birlikte sistem üzerinden başvuru yapılması ya da Türk konsolosluğuna gidilmesi yoluyla alınır.

Turkuaz Kart Başvurusu Nasıl Yapılır?

Turkuaz kart başvurusu, yabancı yurtiçindeyse sistem üzerinden, yurt dışında ise vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Konsolosluğa başvurulmasıyla yapılır.

Yurt dışından başvurularda, gerekli bilgi ve belgeler Konsolosluğa elektronik ortamdan iletilir.

Yurtiçinden başvurularda, yabancı Türkiye’de yasal olarak bulunduğundan yabancı kimlik numarası ile doğrudan sistem üzerinden başvuru yapılır.

Ayrıca her iki başvuru türünde de başvuru yabancı kişi adına avukat veya aracı kurumlar tarafından yapılabilir. Gerekli bilgi ve belgeler sisteme girildiğinde başvuru tamamlanmış olacaktır.

Turkuaz Kart İçin Gerekli Belgeler

Turkuaz kart için gerekli belgeler şunlardır:

  • Kart başvuru dilekçesi,

  • Yabancıya ait pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin bir sureti,

  • Varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınan uygunluk belgesi.

Yukarıda yer alan gerekli belgeler her bir başvuru sahibi için aranan temel belgelerdir. Bununla birlikte başvuru türüne göre yukarıdaki belgelerin yanında şu belgeler de istenebilir:

  • Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için: diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş, atama veya görevlendirme yazısı, mesleki tecrübe, anadil dışında bilinen yabancı dilleri gösteren uluslararası düzeyde kabul edilen belgeler,

  • Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için: yatırım büyüklüğü, istihdam düzeyi, ihracat tutarı, mali yeterlilik, faaliyet gösterilen bölge, sektör ve işi gösterir belgeler,

  • Bilim insanı veya araştırmacı için: diploma, akademik kariyer ve unvanı gösterir belge, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisans, ticari marka veya patent belgeler,

  • Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından ulusal veya uluslararası düzeyde başarılı olmuş yabancı için: başarılı olduğunu gösterir belgeler,

  • Türkiye’nin veya Türk kültürünün tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan yabancılar için: Turkuaz gönüllüsü olarak uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetlere ilişkin belgeler, fikir ve sanat eserleri, süresi, sürdürülebilirliği, devamlılığı ve etki alanı gibi bilgileri içeren tanıtım faaliyetlerine ilişkin belgeler.

DİKKAT: Genel Müdürlük tarafından yukarıda yer alan belgeler değiştirilebilir veya bu belgelere ek olarak başka belgeler de talep edilebilir. Söz konusu belgelere dair istemler veya değişiklikler Genel Müdürlük web sitesinde yayımlanır.

Uygunluk belgesi genel müdürlükçe hazırlanan ve aşağıda sayılan yabancıların nitelikleri bakımından Turkuaz kart verilmesine uygun olduğunu belirten resmi belgedir:

  • Yüksek nitelikli yatırımcı sayılanların, 

  • Uluslararası düzeyde Türkiye açısından stratejik öneme sahip çalışma yapan bilim insanı veya araştırmacıların, 

  • Kültürel, sanatsal ya da sportif açıdan uluslararası başarı sahiplerinin, alabileceği resmi belgedir.

Turkuaz Kart Başvurusu Nereye Yapılır?

Turkuaz kart başvurusu yabancı yurtiçindeyse online olarak resmi sisteme, yabancı yurt dışında ise vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Konsolosluğa yapılır.

Turkuaz kart başvurularında olumlu sonuç alabilmek için kanuna belirtilen şartların karşılanmış olması gerekir. Sonrasında ise başvurunun kanunda belirlenen usul ve şartlarda yerine getirilmesi gerekir. Aksi halde şartlar karşılanıyor olsa bile başvuru reddedilebilir veya kart alma süreci çok uzayabilir. Dolayısıyla süreç başından itibaren alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması önerilir.

Turkuaz Kart Başvuru Süreci Nasıl İlerler?

Turkuaz kart başvuru süreci şu şekilde ilerler:

  • Kart başvurusu online olarak veya konsolosluk üzerinden yapılır,

  • Talep edilen gerekli bilgi ve belgeler ibraz edilir,

  • Başvuru Genel Müdürlük tarafından incelemeye alınır,

  • Başvuru yapan yabancı için puanlama yapılır (puanlama sistemine dair ayrıntılar aşağıda açıklanmıştır),

  • İhtiyaç halinde Bakanlıkça ilgili diğer mercilerden, kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınır,

  • Başvuru olumlu neticelenirse yabancıya Turkuaz Kart ilk 3 yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilir.

  • Başvuru olumsuz sonuçlanırsa, yabancıya ret kararı bildirilir. Bu süreden sonra yabancının karara itiraz etme şansı vardır.

Kart başvurusunda puanlama sistemi şu şekildedir:

Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için; yabancının eğitim ve öğretim seviyesi, çalıştığı ya da öğrenci olduğu kurumun saygınlığı veya başarıları, yabancının mesleki olarak alacağı veya aldığı ücret, yabancının mesleki deneyim süresi veya kıdemi, yabancının anadili dışında bildiği diğer diller vb. Gibi kriterler puanlama sisteminde incelenir.

Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için; yatırımın niteliği, yatırımın ihracat düzeyi, yatırımın yaratacağı istihdam boyutu, yatırım yapılacak bölge ve bölgenin ihtiyaçları, yapılacak olan yatırım neticesinde ortaya çıkacak işin niteliği vb. Gibi kriterler puanlama sisteminde incelenir.

Bilim insanı veya araştırmacı için; yabancının akademik unvanı, daha önceden çalıştığı kurum ve kuruluşlar, daha önceden yapmış olduğu çalışmalar, varsa tescillenmiş patent, lisans veya inovasyon faaliyetleri, enerji ya da maden gibi ülke ekonomisi için faydalı olabilecek diğer alanlarda çalışılması vb. Gibi kriterler puanlama sisteminde incelenir.

Yabancı sporcular için; mesleğini icra ettiği dalda elde ettiği derece ya da ödüller, üyesi olduğu kulübünün statüsü ve bu kulübün başarıları, yabancının milli sporcu olup olmaması vb. Gibi kriterler puanlama sisteminde incelenir,

Fikir ve sanat eseri sahibi yabancılar için; yabancının fikir veya sanat eserlerinin bilinirliği, tanınırlığı ya da saygınlığı, yabancının varsa ödülleri vb. Gibi  kirtlerler puanlama sisteminde incelenir,

Türkiye’nin veya Türk kültürünün tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan yabancılar için; yapılan faaliyetler veya icra edilen işlerin süresi, devamlılığı veya etki alanına ilişkin hususlar puanlama sisteminde incelenir.

Turkuaz Kart Aldıktan Sonra Türk Vatandaşlığına Geçiş

Turkuaz kart aldıktan sonra Türk vatandaşlığına geçiş mümkündür. İlgili şartları karşılayan yabancı ve yakını başvuruda bulunarak Türk vatandaşı olabilirler.

Turkuaz kart aldıktan sonra Türk vatandaşlığına geçmek için başvuru sahibinin milli güvenlik ve kamu düzeni açısından tehlikeli bulunmaması ve turkuaz kart geçiş süresinin kaldırılması gerekir. Sonrasında Bakanlıkça teklif edilmesi halinde yabancı Türk vatandaşı olabilir.

Turkuaz Kart Geçiş Süresinin Kaldırılması

Turkuaz kart için belirlenen 3 yıllık geçis süresinin kaldırılması mümkündür. Bunun için geçiş süresi kaydının kaldırılması talebinde bulunulmalıdır.

Geçiş süresi kaydının kaldırılması talebi, geçiş süresinin dolmasına 180 gün kala yapılmalıdır. Bu sürede başvuru yapılmaması halinde Kart geçersiz hale gelir. Süre dolduktan sonra yapılan başvurular reddedilir.

Eğer yapılan başvuru kabul edilirse ve yabnacı hakkında verilen rapor olumlu sonuçlanırsa Genel Müdürlük tarafından geçiş süresi kaldırılır. Eğer başvuru reddedilirse, geçiş süresi uzatılması ya da kartın iptal edilmesine yönelik bir karar verilecektir.

Turkuaz Kart Başvurusu Neden Reddedilir

Turkuaz kart başvurusu şu sebeplerden reddedilir:

  • Sahte veya yanıltıcı bilgi ya da belge sunulması,

  • Yabancı istihdamına ilişkin gerekçenin yetersiz bulunması,

  • Başvurunun süresinde yapılmaması,

  • Başvurunun eksik belge veya bilgilerle yapılması,

  • Başvurulan işin ya da mesleğin, kanunlarımızda yalnızca Türk vatanşlarının yapabileceği işlerden olması,

  • Başvuru sahibinin Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olması,

  • Başvuru sahibinin Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından sakıncalı olarak görülmesi,

  • Bakanlıkça belirlenen kıstaslara uyulmaması,

  • Uluslararası işgücü politikasına aykırılık bulunması,

  • Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması durumu hariç, Türkiye Cumhuriyeti’nin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için başvuru yapılması,

Kart başvurusunun reddedilmesi halinde, başvuru sahibinin idareye itiraz ederek ya da idare mahkemesinde dava açarak ret kararının iptalini talep etmesi mümkündür. 

Kart başvurusunun reddi kararına karşı itirazlar ret kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yapılır.

Kart başvurusunun reddi kararına karşı iptal davası ise kararın tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde açılır.

Söz konusu itiraz ve iptal davasında, yabancının başvurusuna dair verilen ret kararının hatalı olduğu hukuki bir şekilde izah edilmelidir. Ayrıca hatalı kararın yeterince gerekçelendirilmediği veya somut olmadığı gibi gerekçeler delillerle desteklenmelidir. Özellikle davanın kanunda belirtilen usullere uygun olarak açılması gerektiği de unutulmamalıdır. Aksi halde başvurulardan olumsuz sonuç alınma ihtimali yüksektir. Bu noktada alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Turkuaz Kart Neden İptal Edilir?

Turkuaz kart şu sebeplerle iptal edilir:

  • Yabancının kart geçerlilik tarihinden itibaren 6 ay içinde Türkiye’ye gelmemesi

  • Yabancının kartı aldıktan sonra mücbir sebep olmaksızın 2 yıldan uzun bir süre ve aralıksız olarak yurtdışında kalması,

  • Yabancının pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması, (İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığının uygun görüşünün bulunması hâli hariç)

  • Yabancının ülkede kayıtdışı çalışması,

  • Yabancının en az 1 yıl kesintisiz olarak çalışmaması,

  • İlk başvurunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapılmış olduğunun tespit edilmesi,

  • Geçiş süresi içinde ilgili kurum tarafından istenilen belgelerin süresinde ibraz edilmemesi,

  • Yabancının kart almasına yarayan niteliklerin ortadan kalkması,

  • Yabancının sonradan Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olması,

  • Yabancının sonradan kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehlike arz etmesi.

Kartın iptal edilmesi halinde, kart sahibinin idareye itiraz ederek ya da idare mahkemesinde dava açarak iptal kararının kaldırılmasını talep etmesi mümkündür. 

Kart iptali işleminin kaldırılması için itirazlar ret kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yapılır.

Kart iptali işleminin kaldırılması için iptal davası ise kararın tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde açılır.

Turkuaz Kart Başvurusu Ne Zaman Sonuçlanır?

Turkuaz kart başvurusu yaklaşık 1-3 ay arasında sonuçlanır.

Turkuaz Kart Danışmanlık ve Avukatın Önemi

Turkuaz kart alınması ve alındıktan sonra yapılması gereken işlemler, kanunen belirlenen şekilde yapılmalıdır. Aksi halde yabancı kişiler için kanunen belirlenen şartları karşılıyor olsa da usuli işlemler doğru yapılmadığından başvurunun reddi ile karşılaşılabilir. 

Bununla birlikte yapılan başvuruların reddi, bazı durumlarda hukuki olarak yetersiz, eksik veya hatalı olabilmektedir. Bu durumda da tekrar başvuru yapmak yerine ret veya iptal işleminin iptal edilmesi için yine hukuki olarak başvuru yapılması gerekir.

Tüm bu işlemler için alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması önerilir.

Sonuç

Turkuaz kart başvurusu, kart sahibi yabancının oturma ve çalışma izni almasını sağladığından, yabancılar açısından sıklıkla tercih edilen bir resmi başvuru türüdür. Ancak başvuruda usuli işlemlerin doğru yapılması gerekir. Aksi halde başvuru şartları sağlanıyor olsa bile başvuru kanuna uygun yapılmadığından reddedilebilir. Bu anlamda süreç içinde alanında uzman yabancılar avukatına danışılması önemlidir.