YABANCI BAKICI ÇALIŞMA İZNİ (ÇOCUK,HASTA VE YAŞLI İÇİN)

Yabancı bakıcı çalışma izni, yabancı uyruklu bir kişinin evde bulunan çocuk, hasta veya yaşlı kimselere bakım hizmet sunması için sağlanan bir çalışma izni türüdür. Yabancı bakıcı çalışma izni yasal yollarla bakıcının görevini yapmasını sağlar.

Yazımızda bakıcı çalışma izni şartları, başvurunun nasıl yapılacağı, gerekli belgeler ve uzatma başvurusu ayrıntılı olarak açıklanmıştır. 

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni Nedir?

Yabancı bakıcı çalışma izni, evde bakıma muhtaç halde bulunan çocuk, engelli veya yaşlıların bakımı ve refakati için yabancı uyruklu kişilere verilen çalışma izni türüdür.

Ülkemizde çalışma hayatının yoğunluğu, çocuklara evde de eğitim ve bakım sunulması ya da yaşlı bakımının ağır bir iş olması sebebiyle yabancı bakıcı çalıştırılmasına sıklıkla rastlanılmaktadır.

Evde Yabancı Uyruklu Bakıcı Çalıştırma Şartları

Evde yabancı uyruklu bakıcı çalıştırma şartları şunlardır:

  • Evde çalışacak yabancı başvurusunun yalnızca yaşlı, hasta veya çocuk bakımı için yapılması,

  • Yabancı uyruklu bakıcıyı çalıştıracak kişinin yeterli gelirinin bulunması,

  • Evde bakıma muhtaç birinin bulunduğunun ispatlanması,

  • Evde 12 yaşından küçük bir çocuğun bulunması veya 65 yaşından büyük bir yaşlının bulunması,

  • Evde 65 yaşından küçük ancak bakım gereken bir kişi varsa bu durumun sağlık raporu ile kanıtlanması.

DİKKAT: Uygulamada genellikle ciddi bakım gerektiren veya ağır hastalığı bulunan kişilerin bakılması haricinde, evlerde erkek yabancı bakıcının çalışmasına izin verilememektedir.

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Yabancı bakıcı çalışma izni, bakıcı tutmak isteyen kişi tarafından e-izin sistemi üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurulması yoluyla alınır.

Yabancı bakıcı Türkiye’de bulunuyorsa ve en az 6 ay süreli ikamet izni varsa, yurtiçi başvuru yapılır. 

Yabancı bakıcı yurtdışındaysa ve en az 6 ay süreli ikamet izni yoksa T.C. dış temsilciliğine giderek çalışma vizesi başvurusunda bulunur. Bu başvuru sonucunda yabancıya bir referans numarası atanır. Bu referans numarası ile Türkiye’den e-izin sistemi üzerinden çalışma izni başvurusu yapılır.

DİKKAT: Çalışma izni başvurusunu yabancı bakıcı yapmayacaktır. Çalışma izni başvuruları, bakıcı çalıştırmak isteyen kişi tarafından yapılır. Eğer bakıcı çalıştırmak isteyen kişi yaşlılık ya da engellilik gibi başvuru yapmasına engel bir durumdaysa, bu kişi yerine birinci dereceden yakınları başvuru yapabilir.

Evde yabancı bakıcı çocuk için tutulacaksa şu kişiler tarafından başvuru yapılabilir:

  • Çocuğun anne ya da babası 

  • Anne ve babanın ayrıysa çocuğun velayetine sahip olan ebeveyn,

  • Çocuk evlatlıksa, çocuğu evlat edinen kişi,

  • Çocuk vesayet altındaysa çocuğun vasisi,

  • Çocuk evlilik dışında doğmuşsa çocuğun annesi ya da çocuğu resmi olarak tanımış babası.

Evde yabancı bakıcı engelli veya yaşlı bakımı için tutulacaksa şu kişiler tarafından başvuru yapılabilir: 

  •  Bakıma muhtaç olan engelli, hasta veya yaşlının kendisi,

  •  Engelli, hasta veya yaşlının 1. veya 2. derece yakınları,

  •  Engelli, hasta veya yaşlının vesayet altında olması halinde vasisi, 

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni İçin Gerekli Evraklar

Yabancı bakıcı çalışma izni için gerekli evraklar şunlardır:

  • İşverene ait kimlik kartı,

  • İşverenin gelir durumunu gösteren belge,

  • Bakım yapılacak kişiye ait kimlik kartı,

  • Bakım yapılacak kişiye ait vukuatlı nüfus kayıt örneği,

  • Yabancı bakıcı ve işveren tarafından imzalanmış olan sözleşme,

  • İşverenin nüfus kayıt örneği,

  • Yabancı bakıcının geçerli pasaportunun bir sureti

  • Yabancı bakıcının en son eğitim gördüğü yere ilişkin beyan ya da belge,

Çalışma izni başvuruları, bakıcı çalıştırmak isteyen kişi tarafından yapılır. Eğer bakıcı çalıştırmak isteyen kişi yaşlılık ya da engellilik gibi başvuru yapmasına engel bir durumdaysa, bu kişi yerine birinci dereceden yakınları başvuru yapabilir.

Eğer başvuruyu bu şekilde 1. Dereceden yakın yapıyorsa, kişinni yakınlık derecesini gösteren belgenin de ibraz edilmesi gerekir.

Pasaportun Latin harfleri ile yazılı değilse, bu belgenin yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenir.

DİKKAT: Bakıcının pasaportunun Latin harfli olması gerekir. Eğer latin harfli değilse çevirisinin sunulması gerekir. Ayrıca başvuru tarihi itibariyle 60 günden az süreli pasaport ve pasaport yerine geçen belgeyle yapılan çalışma izni başvuruları kabul edilmez.

Yabancı Bakıcı Çalışma İzninde Ücret ve SGK Kaydı

Yabancı bakıcı çalışma izninde bakıcıya en az asgari ücret verilebilir. Bu ücretin altında bir ücret kararlaştırılamaz.

Yabancı bakıcı çalışma izni alındıktan sonra, yurt içinden yapılan başvurularda çalışma izni başlangıç tarihini izleyen 30 gün içinde, yurt dışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK kaydının işverence yapılması gerekir.

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yabancı bakıcı çalışma izni başvurusunda Bakanlık tarafından şu hususlar incelenir:

  • Bakıma ihtiyaç duyan kişinin sağlık durumu ve yaşı,

  • Yabancı bakıcının eğitimi, mesleki tecrübesi, Türkçe dil bilgisi düzeyi, Türkiye’de ikamet veya çalışma geçmişi, medeni hali ve yaşı,

  • Yabancı bakıcı tutacak olan kişinin ekonomik durumunun bakıcı tutmaya elverişli olup olmadığı,

  • Ev hizmetlerinde yurt dışı başvurusuna istinaden düzenlenen çalışma izniyle bir işverene bağlı çalışan yabancılar bakımından, izin başlangıç tarihinden itibaren altı ay içerisinde başka bir işverene bağlı çalışmak üzere yurt içinden yapılan çalışma izni başvuruları, mücbir sebepler hariç olmak üzere, olumsuz değerlendirilir.

DİKKAT: Son dönemde yapılan başvuruların usuli eksikliklerden dolayı veya esas açısından Bakanlığa sunulan başvurunun yetersiz görülmesi nedeniyle reddedildiği görülmektedir. Bu tür olumsuz sonuçlardan kaçınmak için alanında uzman bir yabancılar hukuku avukatı/bürosuna danışılması tavsiye edilir.

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni Uzatma

Yabancı bakıcı çalışma izni uzatma işlemleri Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır. Bu başvuru çalışma izni süresinin bitimine 60 gün kalmasından itibaren çalışma izninin bitimine kadarki sürede yapılmalıdır.

Uzatma başvurusu usuli eksikliklerden veya işin esasının Bakanlıkça hatalı değerlendirilmesi nedeniyle reddedilebilir. Bu durumda uzatma başvurusunun reddi işleminin iptali için dava açılabilir. 

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni Reddedilirse Ne Yapılır?

Yabancı bakıcı çalışma izni reddedilirse, ret işlemine karşı iptal davası açılabilir veya yeni bir başvuru yapılabilir. 

İtirazlar kararın tebliğ edilmesinden itibaren 30 gün içerisinde, sistem üzerinden online olarak yapılır. Bu kapsamda sisteme, itiraza ilişkin gerekçeli dilekçe ve belgeler yüklenir. İptal davası ise çalışma izni başvurusunun reddi kararının tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılır.

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni Kaç Günde Çıkar?

Yabancı bakıcı çalışma izni kanunlarımıza göre 30 gün içinde çıkar. Ancak uygulamada bu sürenin 3 ayı bulduğu görülmektedir.