KIRKAMBAR SÖZLEŞMESİ

Kırkambar sözleşmesi, navlun bedeli karşılığında belirli bir mal veya eşyanın deniz yoluyla taşınması için taşıyan ve taşıtan tarafından imzalanan sözleşmedir. Bu sözleşme türünde, geminin tamamının veya belirli bir kısmının tahsis edilmesi değil hangi malların veya eşyanın taşınacağı önemlidir. Dolayısıyla asıl amaç mal veya eşyanın zamanında ve gü enli şekilde taşınmasıdır.

Kırkambar Sözleşmesi Nedir?

Kırkambar sözleşmesi, bir bedel karşılığı belirlenmiş olan malların veya eşyaların deniz yoluyla taşınmasına dair imzalanan sözleşme türüdür. 

Kırkambar sözleşmesi 6102 sayılı TTK m. 1138’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“(...)Kırkambar sözleşmesinde ayırt edilmiş eşyayı, denizde taşımayı üstlenir(...)”

Kırkambar sözleşmesi temel olarak navlun sözleşmelerinin bir türüdür. Dolayısıyla ülkemizde özellikle gemi ile yapılacak taşımalarda en sık kullanılan sözleşme türüdür. Ayrıca bu sözleşmede taşıyan ve taşıtan (gönderen) olarak iki taraf bulunur. Taşıma işi karşılığı verilecek ücrete ise navlun bedeli adı verilir.

Kırkambar sözleşmesinin en temel özelliği, taşınacak olan mal veya eşyanın miktarı, türü, hacmi ve diğer nitelikleri belirli olmasıdır. Dolayısıyla bu sözleşmede belirlenen şey eşyanın hangi gemide veya geminin hangi bölümüne de taşınacağı değil taşınacak olan eşya ya da mallardır. Taşıma işi için geminin ne kadarının taşıtana tahsis edileceği de bu noktada önemli değildir. Önemli olan eşyanın güvenli şekilde, zayiata uğramadan ve süresinde belirlenen yere ulaştırılmasıdır. 

Kırkambar sözleşmesi temel olarak navlun sözleşmelerinin bir türüdür. Navlun sözleşmelerinde ise genellikle ikame şartıve aktarma şartı adı verilen iki şarta yer verilir. İkame şartı taşıma işinin sözleşmede kararlaştırılan gemiden farklı bir gemi ile yapılabilmesine olanak sağlayan ve sözleşmede bulunan şart hükmüdür. Aktarma şartı ise taşıyan tarafa sefer sırasında gemiden gemiye eşya yükleme hakkı veren ve sözleşmede bulunan şart hükmüdür.

Ancak önemle belirtmek gerekir ki kırk ambar sözleşmesinde ikame veya aktarma şartı konulmasına gerek yoktur.Çünkü daha önce ifade edildiği üzere bu sözleşmede yalnızca taşınan mal kesin ve net olarak belirlenir. Bu eşya ya da malın ilgili yere uygun bir gemi ile ulaştırılması yeterlidir. Taşıma yapılacak gemiye ya da geminin tahsisine dair net belirleme yapılmaz. Buna uygulamada sözleşmede eşyanın ya da malın ferdileştirilmesi ismi verilir.

Kırkambar Sözleşmesi İle Çarter Sözleşmesi Arasındaki Fark Nedir?

Kırkambar sözleşmesi ile çarter sözleşmesi arasındaki fark, kırkambar sözleşmesinde taşınacak olan malın belirlenmesinin yeterli olmasına karşın çarter sözleşmesinde geminin ve geminin eşya taşınacak bölümlerinin belirlenmesidir. 

Yani kırkambar tipi sözleşmelerde taşınacak olan eşya veya mallar nitelik ve nicelik olarak belirlenmesi yeterlidir. Bu yüklerin geminin hangi bölümünde taşınacağının veya geminin tamamının veya bir kısmının mallar için ayrılmasının belirlenmesi söz konusu değildir. Eğer gemiye dair bu tür belirlemeler varsa bu sözleşme kırkambar sözleşmesi değil çarter sözleşmesi olacaktır. 

Çarter sözleşmesi ise tam çarter ve kısmi çarter olmak üzere ikiye ayrılır. Tam çarter sözleşmesi, taşıyan tarafın navlun bedeli karşılığında geminin tamamını taşıtan tarafa tahsis etmesidir. Kısmi çarter sözleşmesi ise taşıyan tarafın navlun bedeli karşılığında, geminin belirli bir kısmını taşıtana tahsis etmesidir.

Kırkambar Sözleşmesi ve Avukatın Önemi

Kırkambar tipi taşımacılık sözleşmesi ülkemizde deniz yolu ile yapılan taşımacılık işlemlerinde en çok kullanılan sözleşme türüdür. Bu sözleşme türünde önemli olan malların vaktinde ve zayiata uğramadan güvenli şekilde ilgili yere ulaştırılmasıdır.

Bu tür taşımacılık sözleşmelerinin kanunlarımızda belirlenen deniz ticareti hükümlerine ve uluslararası sözleşmelere uygun olarak hazırlanması gerekir. Zira taşımacılık işlemleri öncesinde arzu edilen şartlara uygun bir sözleşme hazırlanması, taşımacılık hizmetinin de istenilen şekilde yapılmasına ve sonradan uyuşmazlık yaşanmadan ticaretin devam etmesine olanak sağlar. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir deniz ticareti avuaktına danışılması tavsiye edilir. 

Aynı şekilde ileride doğabilecek uyuşmazlıklarda da ilk incelenecek unsur taraflar arasında imzalanan kırkambar sözleşmesidir. Malların zamanında ulaşmaması, zayiata uğraması veya gerekli diğer hususların yerine getirilmemesi nedeniyle birtakım zararlar doğabilecektir. Yine bu noktada da alanında uzman bir deniz ticareti avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Diğer Taşımacılık Sözleşmeleri ve Navlun Sözleşmesi

Kırkambar tipi taşımacılık sözleşmesi, navlun sözleşmesinin bir alt türüdür. Diğer navlun yani taşımacılık sözleşmesi türleri ise şunlardır:

• Çarter sözleşmesi,

• Tam çarter sözleşmesi

• Kısmi çarter sözleşmesi,

• Yolculuk (sefer) çarteri sözleşmesi.

Navlun sözleşmeleri, navlun bedeli veya navlun faturası gibi deniz taşımacılığı hususundaki diğer konular hakkında ayrıtılı bilgi için tıklayabilirsiniz: “navlun sözleşmesi”

Sonuç

Kırkambar tipi taşımacılık sözleşmesi, deniz yolu ile yapılan taşıma işlemlerinde ülkemizde en çok kullanılan sözleşme türüdür. Zira bu sözleşme türünde taşınacak olan malların ilgili yere ulaşması yeterlidir. Taşıma işi yapılacak olan gemi ile alakalı bir belirleme yapılması gerekmez. Ancak ticaretin doğal unsurları gereği uyuşmazlıklar yaşamamak adına alanında uzman bir deniz ticareti avukatı ile bu işlemlerin yapılması önem arz etmektedir.