ŞANTAJ DAVASI NASIL AÇILIR?

Şantaj davası, herhangi bir şekilde suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde kendiliğinden soruşturma başlatılması yoluyla açılır. Ayrıca, bir kişinin suç duyurusunda bulunması yoluyla da şantaj davası açılması mümkündür.

Şantaj, bir menfaat veya para karşılığında kişiye bir şeyi yapması veya yapmaması yönünde baskı uygulanmasıdır. Bunun dışında kişiye ait olan birtakım bilgi, belge veya görüntülerin paylaşılacağı tehdidiyle para veya menfaat sağlanması da şantaj suçunu oluşturur. Günümüzde özellikle cinsel içerikli videolar ile kişilerden para istendiği pek çok olayla karşılaşılmaktadır.

Şantaj Davası Nedir?

Şantaj davası, şantaja uğrayan kişinin şantajdan kurtulmak, şantaja yarayan bilgi ve belgelerin yok etmek ve şantajcının cezalandırılması için açtığı dava türüdür.

Şantajcılar, para elde etmek, çıkar sağlamak veya fayda elde etmek amacıyla bir kişinin kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlamaktadır.

Bunun dışında, kişinin yani mağdurun özel yaşamı ile ilgili olarak kendisini lekeleyebilecek, gözden düşmesini sağlayacak, toplumsal saygınlığını ortadan kaldıracak veya itibarını sarsacak bir haberi veya görüntüyü yayma tehdidi de şantaj olarak nitelendirilir. Örneğin kişinin para vermemesi halinde özel görüntülerinin paylaşılacağı yönündeki tehditler buna örnektir.

Yani şantajda asıl hedeflenen kişinin bir şeyi yapması veya yapmaması için ona baskı uygulamaktır ve genelde mağdurun şeref, haysiyet, onur veya itibarı hedef alınır.

Şantaj Davası Neden Açılır?

Şantaj davası, şantaja uğrayan kişinin şantajdan kurtulması, itibarının korunması ve şantajcının cezalandırılması için açılır.

Şantaj çok çeşitli şekillerde meydana gelebilir. Bu kapsamda şantaj türleri şunlardır:

• Kişinin, Şeref, Saygınlık, Onur ve İtibara Zarar Verecek Bilgi, Belge ya da Görüntülerin Paylaşılacağı Yönünde Tehdit Edilmesi

• Kişiyi Bir Şeyi Yapmaya Veya Yapmamaya Ya Da Haksız Çıkar Sağlamaya Zorlamak,

Şeref, Saygınlık, Onur ve İtibara Zarar Verecek Bilgi, Belge veya Görüntülerin Paylaşılacağı Tehdidi

Şeref, saygınlık, onur ve itibara zarar verecek bilgi veya belgelerin paylaşılacağı yönünde bir tehditte bulunulması ve karşılığında para veya başkaca bir menfaat istenmesi şantaj suçunu oluşturur. 

Örneğin bir kimsenin özel görüntülerinin ele geçirilmesi sonucunda, bu görüntüler karşılığında belirli bir miktar para istendiği durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Özellikle sosyal medya platformları aracılığıyla kişilerin cinsel içerikli sohbetleri kayıt altına alınmakta sonrasında ise bu görüntüler tehdit unsuru olarak kullanılmaktadır. 

Bu şekilde şantaj davası mağduru psikolojik olarak yıpratılmakta ve kendisinden para alınmaktadır. Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte dijital ortamlarda bulunan bilgiler de kolayca ele geçirilmektedir. Şantajcılar mağdurun yakınları ve çevresinin telefon numaraları, adresleri ve isimleri dahil olmak üzere tüm kişisel verilere erişmekte, bu bilgileri mağdurla paylaşmakta ve para göndermezse bu kişilerle görüntüleri paylaşacağını söylemektedir.

Bu şekilde asıl amaç mağduru psikolojik olarak baskı altına almak ve ondan alınabildiği kadar para almaktır. 

Bu konu hakkında mağdurların pek çok hukuki hakkı ve kullanabileceği yol vardır. Bu konu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayabilirsiniz: “video şantaj (nasıl kurtulurum?)"

Bunun dışında yine kişi hakkında birtakım bilgilere sahip olan şantajcının, bu bilgileri ifşa etme karşılığında mağdurdan para istediği, bir şeyi yapmasını veya yapmamasını istediği pek çok durum vardır. Burada yukarıdaki olaylardan farklı olarak herhangi bir cinsel görüntü olmasa da kişi açısından paylaşılması sakıncalı olan hertürlü bilgi veya belgenin açıklanacağı tehdidiyle menfaat elde edilmesi söz konusudur. Bu tür hallerde de yine şantaj suçu oluşacaktır.

Kişiyi Bir Şeyi Yapmaya Veya Yapmamaya Ya Da Haksız Çıkar Sağlamaya Zorlamak

Bir kişinin bir şeyi yapmasına veya yapmamasına ya da haksız olarak çıkar sağlamaya zorlamak da şantaj suçu kapsamındadır. Burada yukarıda açıklanan hususlardan farklı olarak doğrudan kişinin şeref, haysiyet, onur veya itibarı hedef alınmaz.

Mağdura karşı bir menfaat karşılığında, baskı ve tehdit ile bir eylem yapması veya bir eylemden kaçınması istenir.

Örneğin, bir polisin suç işlediğine şahit olunur ve polise kendisinin bazı kanuna aykırı eylemlerini görmezden gelmesi halinde bunu açıklamayacağını söylemesi şantaj suçunu oluşturur. Bunun açıklanmaması veya polisin ihbar edilmemesi karşılığında, polisten para istenmesi de bu kapsamdadır. 

Yine bir başka örnek olarak bir restoranda çalışan kişinin kasadan para çalması sonucunda, çalışanın eğer 5 ay ücretsiz çalışmazsa ihbar edileceği yönünde tehdit edilmesi ya da kendisinden çok daha fazla para istenmesi şantaj suçu kapsamındadır.

Diğer bir örnek olarak bir şirketin aleyhine olacak bir haberin yapılmaması için haber kuruluşunun şirketten para istemesi ya da şirketin kendilerine bağış yapmasını istemesi şantaj suçunu oluşturacaktır. 

Yukarıda yer verilen olaylar yalnızca birer örnek mahiyetindedir. Yani bu şekilde bir menfaat elde etme amacıyla kişinin iradesinin baskılanması sonucunu doğuracak olaylar şantaj suçunu oluşturabilir. Her durum kendi özelinde değerlendirilmelidir. 

Yani tüm bu örneklerden anlaşılacağı üzere şantajın oluşması için mağdurun iradesinin baskılanması ve bu baskı neticesinde failin bundan fayda elde edeceği bir durumun oluşması gerekir.

DİKKAT: Bir kimsenin herhangi bir fayda beklemeden kanuni hakkını kullanacağını bildirmesi, her ne kadar kişi aleyhine bir durum da olsa şantaj suçunu oluşturmaz. Örneğin yine restoranda çalışan bir kişinin kasadan para çaldığını varsayalım. Bu kişiye işveren tarafından, “birdaha böyle bir durum yaşanırsa seni savcılığa teslim ederim” şeklinde ifadesi şantaj suçunu oluşturmaz.

Şantaj Davası Nasıl Açılır?

Şantaj davası, savcılık veya kolluk kuvvetine suç duyurusunda bulunulması yoluyla açılır. Ayrıca herhangi bir ihbar olmadan savcılığın suçun işlendiğini öğrenmesi ile kendiliğinden soruşturma ve dava açılması da mümkündür.

Şantaj davası açılması için öncelikle suç duyurusunda bulunmak gerekir. Suç duyurusu savcılığa yapılabileceği gibi kolluk kuvvetlerine de yapılabilir. Bu aşamadan sonra savcılık tarafından suç duyurusundaki deliller değerlendirilir. Eğer mevcut deliller suçun işlendiği yönündeyse, savcılık iddianame hazırlar ve dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Mahkemenin iddianemeyi kabul etmesi ile dava süreci başlamaktadır.

DİKKAT: Yukarıda ceza davasının nasıl açılacağı izah edilmiştir. Anlaşılacağı üzere bir ceza davasının açılıp açılmayacağı esasen savcılığın takdirindedir. Dolayısıyla bir suç duyurusunun davaya dönüşmesi için savcının iddianame hazırlamasını sağlayacak yeterli delilin dosyaya eklenmesi gerekir. Aksi halde delil yetersizliğinden savcılık dosyayı takipsizlikle dava açılmadan sona erdirebilir.

Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir ceza hukuku avukatı/bürosuna danışılması ve suç duyurusu dahil olmak üzere dava sürecinin birlikte yürütülmesinde fayda vardır.

Şantaj Suçu Cezası

Şantaj suçunun cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adlî para cezasıdır.

Şantaj Davasıyla Şantajdan Nasıl Kurtulurum?

Şantaj davasıyla şantajdan kurtulmak mümkündür. Bu dava sayesinde şantajcı kişi yani fail cezalandırılacağından, şantaj sona erer. Bununla birlikte, şantaj eylemi adli bir boyut kazandığından, kişinin hukuken korunması için şartları sağlanıyorsa ve tehdit suçu kapsamına giren olaylar varsa uzaklaştırma kararı da alınması mümkündür. 

Bununla birlikte dava sonucunda çıkacak karara göre, eğer mağdur zarar görmüşse tazminat davası açarak maddi ve manevi hakları için şantajcıdan tazminat da talep edebilir.

Konu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayabilirsiniz: “şantaja uğruyorum ne yapabilirim?”

Sonuç

Uygulamada şantaj davası olarak bilinen husus esasen şantajcının asliye ceza mahkemesinde yargılandığı bir davadır. Ancak bu davanın açılması, doğrudan mağdurun başvurusu ile değil, hukuken doğru şekilde yapılan bir suç duyurusu ve bunun sonucunda savcılık tarafından iddianame hazırlanması ile mümkündür. Dolayısıyla sürecin başından itibaren alanında uzman bir ceza hukuku avukatına danışılması önerilir.